“Third Places” worden tegenwoordig steeds belangrijker als alternatieve werklocaties. Wat maakt werken in de openbare ruimte volgens jou zo aantrekkelijk?
Door de geschiedenis heen zijn “Third Places”, namelijk cafés, aantrekkelijke plekken geweest om te werken, bijvoorbeeld voor koffiehuisschrijvers, journalisten en filosofen.
Vandaag de dag, met meer flexibiliteit in het personeelsbestand en verbeteringen in technologieën op afstand, kunnen meer mensen kiezen waar ze werken. Het is daarom een aantrekkelijke optie om te veranderen en op zoek te gaan naar een “nieuwe” tijdelijke werkplek.
Yumeng Zhu, Jeff Goldberg/Esto
Als architectuurstudio heb je al talloze “Third Places” gerealiseerd, zoals bibliotheken. Vroeger werden bibliotheken vooral gebruikt om boeken te lenen, te leren en te lezen. Tegenwoordig zijn het ook plekken om te werken, te netwerken en sociale interactie te hebben. Hoe ziet u hun evolutie?
Naast het opslaan van kennis zijn bibliotheken altijd plaatsen geweest voor het uitwisselen van kennis, dialoog en discussie – met andere woorden, plaatsen van ontmoeting. Ze moeten daarom aantrekkelijk zijn voor bezoekers en meer bieden dan alleen de mogelijkheid om een boek te lenen of een krant te lezen. We creëren altijd toegevoegde waarde met onze gebouwen – plaatsen waar mensen zich prettig voelen, die ze kunnen veroveren en “bezitten”. Het is onze bedoeling om ontmoetings- en uitwisselingsplaatsen in steden te versterken.
U hebt onder andere de grootste bibliotheek ter wereld ontworpen – de Stadsbibliotheek in Beijing. Hoe plan je zo'n buitengewoon project dat aan zoveel verschillende behoeften moet voldoen?
In principe benaderen we alle projecten, of ze nu ogenschijnlijk eenvoudig of zeer complex zijn, op dezelfde manier: met een intensief onderzoek van de locatie en de context. In een interdisciplinair proces wordt een levensvatbaar, sterk concept gecreëerd als basis voor het ontwerp. Het gaat erom de kern van de opgave en de complexiteit ervan te begrijpen, waarna we aspecten van deze diepgaande contextuele beschouwing kunnen “gieten” in een concept. Voor de Stadsbibliotheek in Beijing ontwikkelden we een leeslandschap gebaseerd op de omgeving.
De Stadsbibliotheek in Beijing is een modern centrum voor leren, kennisuitwisseling, sociale interactie en sociale betrokkenheid. Hoe heb je deze verschillende eisen architectonisch gerealiseerd?
Het was belangrijk voor ons om gebruikers een royale ruimte te bieden. Het zacht gevormde binnenlandschap, in de schaduw van een “ginkgogroeve”, vormt een royale leesruimte. We hebben vloermodellen gebruikt om verschillende subgebieden te creëren, zoals retraites of conversatie-eilanden, terwijl ook alle andere vereisten, zoals vergaderzalen of rustigere leesgebieden, geïntegreerd zijn. De 20 m hoge glazen gevel biedt transparantie en creëert een verbinding met de omgeving.
Je hebt ook de Far Rockaway buurtbibliotheek in Queens (NYC) gepland. Hoe kreeg je het voor elkaar dat de lokale bevolking de bibliotheek gebruikte als een plek om te werken en te netwerken?
De bibliotheek is al sinds 1968 een belangrijke plek voor het stadsdeel Queens – als buurtcentrum voor het dagelijks leven of als plek voor rampenbestrijding na orkaan Sandy in 2012. Het nieuwe bibliotheekgebouw met zijn opvallende gevel is nu bedoeld om zijn rol als gemeenschapscentrum en plaats van identificatie verder te versterken. Naast ruimtes die dienen als ontmoetingsplaats, biedt de bibliotheek, die nu in omvang is verdubbeld, ook andere faciliteiten die de bewoners ondersteunen in hun dagelijks leven.
Vergeleken met de Far Rockaway Library is de James B. Hunt Jr. Library een zeer technologiegerichte ruimte. Was het een uitdaging om technologisch geavanceerde ruimtes voor samenwerkend leren te plannen?
Zoals ik al zei, zijn de context en de toekomstige gebruikers bij elk project extreem belangrijk voor ons. Je zou dus kunnen zeggen dat de uitdaging van het plannen van technologisch geavanceerde leerruimtes net zo groot is als het creëren van aantrekkelijke ruimtes als ontmoetingspunt in een diverse buurt. In elk geval is een sterk concept voor het hele gebouw cruciaal.
Hoe heb je ervoor gezorgd dat mensen met plezier naar de James B. Hunt Jr. bibliotheek komen om te leren, te werken en te netwerken, ondanks de op technologie gebaseerde omgeving?
Door ook ruime plaatsen van welzijn te creëren.
Wie werkt hier?
Kjetil Trædal Thorsen is medeoprichter van Snøhetta, een transdisciplinaire architectuur- en ontwerpstudio met negen studio's over de hele wereld. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld bij het vormgeven van de filosofie en het begrip van architectuur van de studio en heeft een leidende rol gespeeld bij het ontwerp van grote culturele projecten zoals de nieuwe Bibliotheca Alexandrina in Egypte en de Noorse Nationale Opera. Voor zijn werk is Kjetil onder andere onderscheiden met de Mies van der Rohe Award – de European Union Prize for Contemporary Architecture - de Aga Khan Award for Architecture en de Global Award for Sustainable Architecture.
De evolutie van bibliotheken weerspiegelt de veranderende behoeften van onze samenleving. Het zijn niet langer alleen plaatsen om kennis op te slaan, maar eerder levendige centra die leren, werken en sociale interactie naadloos combineren. Projecten zoals de City Library in Beijing of de Far Rockaway Library in New York laten op indrukwekkende wijze zien hoe goed doordachte architectuur kan helpen om ontmoetingen te bevorderen en de gemeenschap te versterken.
Het interview met Kjetil Trædal Thorsen in het Sedus LOOKBOOK laat zien hoe innovatieve ruimtelijke concepten de visie van moderne bibliotheken realiseren. Het zijn plekken waar mensen inspiratie opdoen, samenkomen en ideeën uitwisselen – het bewijs dat de “derde plek” een cruciale rol speelt in onze flexibele werk- en leefomgeving.
In een tijd waarin technologie en sociale dynamiek zich snel ontwikkelen, blijft één ding duidelijk: bibliotheken zijn en blijven “Kathedralen van de Geest”, die ons eraan herinneren hoe belangrijk gemeenschap, kennis en creatieve ontwikkeling zijn voor een toekomstgerichte samenleving.
Dit artikel is gebaseerd op een interview dat Bernadette Trepte hield met de Noorse transdisciplinaire architectuur- en designstudio Snøhetta voor het Sedus LOOKBOOK.
